Ze sprawozdania z działalności Państwowej Inspekcji Pracy za rok 2023 wynika, że w ubiegłym roku Inspekcja otrzymała 43365 skarg, z czego 2568 skarg zostało złożonych przez cudzoziemców. Skargi pochodziły przede wszystkim od obywateli Ukrainy i Białorusi. PIP wskazuje, że dane odzwierciedlają sytuację na rynku, a w szczególności napływ pracowników ze Wschodu oraz podniesienie świadomości prawnej zatrudnionych cudzoziemców.
Co ciekawe, cudzoziemcy wnosili skargi najczęściej w związku z powierzeniem im pracy bez zawarcia umowy w formie pisemnej. Potwierdza to, że w dalszym ciągu wielu pracodawców nie zdaje sobie sprawy, że zawierając z cudzoziemcem umowę o pracę albo umowę cywilną np. zlecenia mogą obowiązywać ich inne zasady niż w przypadku zawierania umów z polskimi obywatelami.
Decydując się na zatrudnienie cudzoziemców należy zapoznać się choćby z podstawowymi regulacjami z tego zakresu, aby uniknąć naruszenia przepisów dotyczących legalności powierzenia pracy.
Błędy najczęściej ujawniane przez Inspekcję Pracy
W czasie prowadzonych kontroli inspektorzy najczęściej ujawniali następujące naruszenia przepisów z zakresu zatrudniania cudzoziemców:
- Brak wymaganego zezwolenia na pracę;
- Brak zawarcia umów w wymaganej formie;
- Pracę na innym stanowisku lub innych warunkach niż określone w zezwoleniu na pracę.
Co istotne, inspektorzy jako brak wymaganego zezwolenia na pracę kwalifikują nie tylko sytuację, w której cudzoziemiec wykonuje pracę bez uzyskania zezwolenia na pracę, ale również, gdy pracodawca w sposób nieprawidłowy zastosuje uproszczoną procedurę legalizacji cudzoziemców, w tym legalizację na podstawie powiadomienia o podjęciu pracy przez obywatela Ukrainy.
Błędy w powiadomieniach do PUP
Inspekcja podkreśla, że aktualnie na rynku pracy zaobserwować można współistnienie dwóch systemów legalizacji pracy cudzoziemców. Pierwszy obejmuje zatrudnianie zgodnie z ogólnymi zasadami, a drugi – dedykowany obywatelom Ukrainy – wynika ze specjalnej ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Jakkolwiek rozwiązania przyjęte w tej ustawie pozwalają na łatwiejszą i szybszą legalizację pracy obywatela Ukrainy, tak jednocześnie ze sprawozdania wynika, że nawet w tym zakresie pracodawcy popełniają szereg błędów skutkujących naruszeniem przepisów.
Wszelkie pytania dotyczące problematyki zatrudniania cudzoziemców mogą Państwo kierować bezpośrednio do mec. Karoliny Kosmowskiej (kkosmowska@merski.pl).
W Merski Radcy Prawni i Adwokaci Sp.k. oferujemy Państwu nie tylko bieżącą pomoc przy zatrudnianiu cudzoziemców. Przeprowadzimy dla Państwa również szkolenia, jak i audyt w zakresie legalności zatrudnionych cudzoziemców.
