Grudzień za pasem, co oznacza że rozpoczyna się sezon paczek świątecznych finansowanych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS). W wielu firmach paczki wydawane są dla dzieci pracowników, a pracodawcy zadają sobie często pytanie, czy paczki świąteczne dla dzieci powinny być różnicowane w oparciu o sytuację życiową, rodzinną i materialną rodzica – pracownika?
Wątpliwości te wynikają z faktu, że fundusz świadczeń socjalnych ma łagodzić różnice w poziomie życia pracowników i ich rodzin. Z tego też powodu przyznawanie ulgowych świadczeń i wysokość dopłat z funduszu powinno być uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej (tzw. kryterium socjalne) osoby uprawnionej do korzystania z funduszu.
Niedotrzymanie tych zasad i przyznanie świadczeń lub dopłat z funduszu z pominięciem wskazanych kryteriów może skutkować uznaniem, że dane świadczenie nie podlega zwolnieniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Przypomnieć wypada, że podstawy wymiaru składek nie stanowią świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Kluczowe znaczenie zatem dla oceny, czy dane świadczenie podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek, ma okoliczność, czy świadczenie to zostało przyznane osobie uprawnionej oraz, czy zostało przyznane zgodnie z przepisami regulującymi przyznawanie świadczeń z ZFŚS.
Jeśli chodzi o paczki świąteczne dla dzieci od lat już przyjmuje się w orzecznictwie, że zasady przyznawania paczek świątecznych uzależnione są sytuacją rodzinną (faktem posiadania dzieci i ich liczbą, czy wiekiem dzieci), a kryterium materialne i życiowe nie odgrywa w tym wypadku żadnej roli. Przyznawanie paczek świątecznych dzieciom jako forma pomocy z funduszu jest adresowane do osób posiadających dzieci, a zatem zachowane jest w tym przypadku kryterium socjalne, polegające na różnicowaniu sytuacji tych pracowników, którzy posiadają dzieci od innych. Nie ma potrzeby stosowania dodatkowo kryterium materialnego, ponieważ ewentualne uzależnienie wartości każdej paczki od sytuacji materialnej pracowników naruszyłoby zasady współżycia społecznego i sprawiedliwego potraktowania wszystkich dzieci, których paczki różniłyby się między sobą wartością i zawartością. Z punktu widzenia dzieci największe znaczenie ma tymczasem taka sama jakość otrzymanej paczki i jej ilościowa zawartość, a nie kryteria formalne jej przyznania. Trudno byłoby to wytłumaczyć, szczególnie w sytuacji, kiedy paczki były wręczane w obecności wszystkich dzieci na imprezach choinkowych i różniłyby się zawartością.
