18 kwietnia bieżącego roku na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się nowy projekt ustawy zmieniającej ustawę z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw.
Dla wielu przedsiębiorców zmiany w obszarze zatrudniania cudzoziemców, w tym w szczególności obywateli Ukrainy mają kluczowe znaczenie, dlatego poniżej przedstawiamy Państwu najważniejsze aspekty planowanej nowelizacji.
Przedłużenie ochrony czasowej dla osób ze statusem UKR
Jedną z głównych zmian wprowadzanych przez nowelizację jest przedłużenie okresu obowiązywania ochrony czasowej dla obywateli Ukrainy do 30 września 2025 r. Aktualnie, obywatele Ukrainy, którzy przybyli do naszego kraju po 24 lutego 2022 r. i zadeklarowali chęć pozostania w nim, mają prawo przebywać w Polsce do 30 czerwca 2024 r. Co ciekawe, omawiany projekt ustawy przewiduje dłuższy okres ochrony czasowej dla obywateli Ukrainy aniżeli okres wyznaczony przez UE (4 marca 2025 r.). Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy, ów dłuższy termin uwzględnia m.in. długość roku szkolnego w Polsce oraz ma na celu ograniczenie obciążenia administracji rządowej w zakresie obsługi procesu przekształcania ochrony czasowej obywateli Ukrainy w pobyty czasowe.
Jednocześnie, dla tych dokumentów pobytowych obywateli Ukrainy, których ważność została ostatnio wydłużona do 30 czerwca 2024 r., projekt ustawy zakłada dalsze przedłużenie – do 30 września 2025 r. Zmiana ta dotyczy m.in. zezwoleń na pobyt czasowy oraz wiz. Kolejną istotną zmianą jest rozszerzenie kręgu osób objętych ochroną specustawy. Projekt przewiduje dodatkowe objęcie ochroną czasową małoletnie dzieci obywateli Ukrainy, a także dzieci ich małżonków, które przybyły do Polski z Ukrainy w związku z działaniami wojennymi oraz nie posiadają obywatelstwa żadnego z państw członkowskich UE.
Skrócony termin notyfikacji w Powiatowym Urzędzie Pracy
Obecnie pracodawcy mają możliwość zatrudniać obywateli Ukrainy w uproszczonym trybie, niewymagającym ani ubiegania się przez cudzoziemców o zezwolenia na pracę, ani składania oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy. Prostszy tryb legalizujący zatrudnienie obywateli Ukrainy wynika z art. 22 specustawy i wymaga od pracodawcy dokonania powiadomienia o zatrudnieniu obywatela Ukrainy do Powiatowego Urzędu Pracy – pracodawcy mają na to 14 dni od podjęcia przez cudzoziemca pracy. Nowy projekt ustawy przewiduje skrócenie tego terminu do 7 dni. W powyższym kontekście warto też odnotować przewidzianą w projekcie ustawy zmianę rozpoczęcia biegu terminu powiadomienia PUP w przypadku, gdy zatrudniony już wcześniej cudzoziemiec otrzymał zezwolenie na pobyt czasowy i pracę z obowiązkiem dokonania przez pracodawcę ponownego powiadomienia do PUP. W aktualnym stanie prawnym rozpoczęcie biegu terminu na złożenie powiadomienia rozpoczyna się w dniu odebrania przez cudzoziemca lub jego pełnomocnika decyzji. Wskazany sposób liczenia terminu tworzy duże problemy w sytuacjach, gdy pracownicy nie dostarczają pracodawcy w terminie 14 dni wspomnianej decyzji, a każdy dzień zwłoki naraża pracodawcę na karę grzywny z tytułu nielegalnego zatrudnienia cudzoziemca. Ustawodawca proponuje w związku z tym liczenie biegu krótszego, 7-dniowego terminu od dnia przedstawienia pracodawcy decyzji.
Nowe zasady uzyskania zezwolenia na pobyt czasowy
Projekt nowelizacji specustawy przewiduje również zmiany w procesie uzyskania zezwolenia na pobyt czasowy dla obywateli Ukrainy. Dotychczasowa ochrona czasowa będzie mogła być przekształcona w zezwolenie na pobyt czasowy, które udzielane będzie na maksymalnie 3 lata. Powyższe będzie wiązało się również z pojawieniem się nowego statusu cudzoziemca – ,,CUKR’’. Proces składania wniosków będzie odbywał się wyłącznie w formie elektronicznej, co ma usprawnić procedury administracyjne.
Jakkolwiek na razie projekt nowelizujący ustawę znajduje się na etapie prac rządowych, to wiadomo już, że planowaną datą wejścia w życie opisanych powyżej zmian jest 1 lipca 2024 r.
