W poprzednim tygodniu wyjaśnialiśmy, że rozwód cudzoziemca, który nastąpił w ciągu 2 lat od dnia, w którym udzielono cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt stały ze względu na fakt pozostawania w związku małżeńskim z obywatelem polskim jest przesłanką uzasadniającą cofnięcie tego zezwolenia. Sygnalizowaliśmy również, że Urząd jeszcze przed wydaniem takiego zezwolenia może przyjrzeć się bliżej małżeństwu zawartemu przez cudzoziemca.
Urząd zweryfikuje
Tzw. badanie fikcyjności małżeństwa ma na celu ustalenie, czy związek małżeński cudzoziemca został zawarty lub istnieje w celu obejścia przepisów określających zasady i warunki wjazdu cudzoziemców na terytorium Polski, ich przejazdu przez to terytorium, pobytu na nim i wyjazdu z niego.
Tego typu weryfikacja jest niekiedy konieczna, ponieważ status małżonka – nie tylko obywatela polskiego, ale również cudzoziemca, który posiada już określone uprawnienia w Polsce – może być okolicznością ułatwiającą np. uzyskanie zezwolenia na pobyt w Polsce. Badanie fikcyjności małżeństwa przeprowadza się w szczególności w postępowaniu w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt stały cudzoziemcowi będącemu małżonkiem obywatela polskiego. Jeśli cudzoziemiec we wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt stały zaznaczy, że ubiega się o to zezwolenie w związku z pozostawaniem w związku małżeńskim z obywatelem polskim, wówczas Urząd w postępowaniu w sprawie o wydanie tego zezwolenia jest uprawniony do zbadania czy małżeństwo, na które powołuje się cudzoziemiec nie jest przypadkiem fikcyjne.
Okoliczności wskazujące na fikcyjność małżeństwa
Przepisy opisują przy tym przykładowe okoliczności, które mogą wskazywać na fikcyjność małżeństwa. Tego typu podejrzenia uzasadnia w szczególności sytuacja, gdy małżonkowie nie zamieszkują wspólnie lub nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego, nie mówią językiem zrozumiałym dla obojga bądź nie są zgodni co do dotyczących ich danych osobowych i innych istotnych okoliczności ich dotyczących. O fikcyjności małżeństwa może świadczyć również to, że jedno z małżonków przyjęło korzyść majątkową w zamian za wyrażenie zgody na zawarcie małżeństwa albo, że małżonkowie nie spotkali się wcześniej niż przed zawarciem małżeństwa. Fikcyjność małżeństwa jest przy tym szczególnie prawdopodobna, gdy w przeszłości jedno z małżonków lub oboje małżonkowie zawierali już pozorne małżeństwa.
Jeśli Urząd ustali, że okoliczności sprawy wskazują na istnienie powyższych sytuacji, może nabrać wątpliwości co do rzeczywistych więzi łączących małżonków i uznać, że małżeństwo cudzoziemca jest fikcyjne. Co ważne, Urząd może odmówić wydania cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt, jeśli cudzoziemiec ubiegał się o jego wydanie w związku z pozostawaniem w związku małżeńskim, a jednocześnie związek ten został zawarty w celu obejścia przepisów.
