W związku z dynamicznie rozwijającą się sytuacją na granicy polsko-ukraińskiej wprowadzono ułatwienia dla osób przekraczających granicę Polski z Ukrainą. W szczególności osoby te zostały zwolnione z obowiązku odbycia kwarantanny związanej z epidemią covid-19. Jednak sam wjazd do Polski to nie wszystko. Jakie dokumenty będą konieczne, jeśli obywatele Ukrainy chcieliby zostać w Polsce i podjąć tutaj pracę?
Legalny pobyt w Polsce
Obywatele Ukrainy nie potrzebują wizy czy zezwolenia na pobyt, aby legalnie przebywać w Polsce. Warunkiem jest jednak posługiwanie się paszportem biometrycznym zawierającym dane biometryczne odczytywane w sposób elektroniczny. Pobyt na podstawie takiego paszportu odbywa się w ramach tzw. ruchu bezwizowego i może trwać nie dłużej niż 90 dni w okresie 180 dni. W ciągu tych 90 dni cudzoziemcy mogą wykonywać pracę na podstawie stosownych dokumentów – zezwolenia na pracę lub oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy.
Po upływie 90 dni, aby pozostać legalnie w Polsce cudzoziemcy muszą uzyskać dokument pobytowy legalizujący ich dalszy pobyt w Polsce, tj. wizę lub zezwolenie na pobyt czasowy. Co ważne, o wizę należy zawnioskować w państwie pochodzenia, a to wiązałoby się z koniecznością powrotu na Ukrainę. Wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy składa się natomiast w polskim urzędzie. Wydaje się zatem, że w obecnej sytuacji obywatele Ukrainy będą raczej korzystać z możliwości zalegalizowania ich pobytu w Polsce, bez konieczności powrotu na Ukrainę. W najbliższych dniach zapewne wzrośnie liczba wniosków składanych w polskich urzędach.
Po złożeniu w polskim urzędzie wniosku o wydanie zezwolenia na pobyt czasowy cudzoziemiec otrzyma w paszporcie odcisk stempla potwierdzający złożenie tego wniosku. Stempel legalizuje pobyt cudzoziemca w Polsce do czasu wydania decyzji w sprawie złożonego wniosku. W konsekwencji obywatele Ukrainy nie będą musieli opuszczać Polski w okresie oczekiwania na wydanie decyzji w sprawie ich dalszego pobytu w Polsce.
Legalna praca w Polsce
Warunkiem legalnej pracy w Polsce jest przede wszystkim legalny pobyt w Polsce. Pracodawca chcąc zatrudnić cudzoziemca musi zweryfikować jego dokumenty pobytowe, a następnie przechowywać ich kopię na wypadek ewentualnej kontroli.
Dodatkowo pracodawca musi uzyskać stosowne dokumenty legalizujące pracę cudzoziemca w Polsce, tj. oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi albo zezwolenie na pracę. O dokumenty pobytowe ubiega się samodzielnie cudzoziemiec, natomiast o dokumenty legalizujące pracę ubiega się pracodawca – to on jest wnioskodawcą, a zatem stroną prowadzonych postępowań.
Warto wskazać, że oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy pozwala cudzoziemcowi na wykonywanie pracy przez 24 miesiące. Przed 29 stycznia br., praca na podstawie tego dokumentu była możliwa jedynie przez 6 miesięcy. Sama procedura ubiegania się o wspomniane oświadczenie jest stosunkowo szybka i mniej skomplikowana aniżeli procedura ubiegania się o zezwolenie na pracę.
Podkreślić trzeba w tym miejscu, że nie wszystkie dokumenty pobytowe umożliwiają legalną pracę w Polsce. W przypadku wizy należy zwrócić uwagę na cel jej wydania. Przykładowo wiza wydana w celach turystycznych umożliwia legalny pobyt w Polsce, ale nie umożliwia podjęcia pracy nawet, jeśli pracodawca uzyskałby dla cudzoziemca zezwolenie na pracę czy oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy.
Problemy pojawiają się również w przypadku wspomnianego wyżej stempla. Zgodnie z przepisami prawa łączenie okresu oczekiwania na wydanie decyzji („na stemplu”) z wykonywaniem pracy jest dozwolone w nielicznych przypadkach. Niewykluczone zatem, że po upływie 90 dni w ramach tzw. ruchu bezwizowego i po uzyskaniu w/w stempla dojdzie do konieczności przerwania pracy na czas wydania przez urząd decyzji w sprawie zezwolenia na pobyt czasowy.
Być może w związku z obecną sytuacją zasady te ulegną w niedługim czasie zmianie. Będziemy Państwa informować na bieżąco.
