Parokrotnie na tym blogu poruszaliśmy tematykę rad pracowników, w zamyśle mających być interesującą formą współuczestniczenia załogi w podejmowaniu kluczowych dla firm decyzji, a w praktyce wciąż mało rozpowszechnioną.
Jak jest obecnie?
Dane liczbowe o powoływanych radach pracowników prezentuje resort pracy1. Jeżeli odniesie się pokazywane tam dane do łącznej liczby podmiotów, które są zobowiązane do umożliwienia pracownikom powołania rady, wniosek jest jeden – rady wciąż są rzadkością, nawet biorąc poprawkę na możliwe niedokładności w danych wynikające z faktu, że mogą być tacy pracodawcy, którzy powołania u nich rady nie zgłosili. W całym 2020 roku powołano w Polsce, uwaga, raptem 9 (dziewięć) rad pracowników I kadencji. Oczywiście, to był pierwszy rok pandemii, ale nie wydaje się, żeby pandemia była główną przyczyną takiego stanu rzeczy.
Pracownicy nie są zainteresowani
Szukając przyczyn zwykle twierdzi się, że to pracodawcy robią co mogą, żeby rady u nich nie powstały, np. nie dopełniając obowiązku informowania pracowników o prawie wyboru rady. Nie wydaje się to do końca prawdą. Pracownicy też zwykle nie są jakoś szczególnie zmotywowani do walki o powstanie rady. Z jakiegoś względu nie widzą potrzeby posiadania swoich przedstawicieli do rozmów z pracodawcą.
Szykują się nowe uprawnienia dla rad pracowników
Niedawno podpisana przez Prezydenta nowa ustawa o kasach zapomogowo – pożyczkowych przewiduje, że w firmach, w których nie działają związki zawodowe kontrolę nad działalnością kas będą sprawować rady pracowników. Jest to chyba pierwszy od czasu funkcjonowania rad w Polsce przypadek dołożenia im nowych kompetencji, warto więc go odnotować. Czy może to spowodować większe zainteresowanie radami wśród pracowników? Odpowiedź na to pytanie przyniesie oczywiście czas, ale niewiele na to wskazuje. W kontekście wspomnianych kas zapomogowych warto zauważyć, że w przypadku braku w firmie związków zawodowych lub rad pracowników kontrolę pełni po prostu przedstawicielstwo pracowników wybrane w sposób w danej firmie przyjęty. Rada pracowników nie jest więc niezbędna do uzyskania przez załogę kontroli nad kasą.
1http://www.dialog.gov.pl/dialog-krajowy/informowanie-i-konsultowanie/rady-pracownikow/
