1 czerwca 2025 r. weszła w życie ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa wprowadza szereg nowych obowiązków i ograniczeń związanych z legalizacją zatrudnienia, jak również modyfikuje istniejące już procedury.
Co zmieni się w zakresie podstaw odmowy wydania zezwolenia na pracę?
Dotychczasowy stan prawny
Do tej pory przepisy przewidywały szereg okoliczności, które jeśli zaistniały, obligowały wojewodę do odmowy wydania zezwolenia na pracę. Tego typu bezwzględne przesłanki odmowy dotyczyły okoliczności związanych z pracodawcą (np. gdy ten w toku postępowania złożył wniosek zawierający nieprawdziwe dane osobowe), okoliczności związanych z cudzoziemcem (np. gdy ten został umieszczony w wykazie cudzoziemców, których pobyt w Polsce jest niepożądany) lub okoliczności o charakterze administracyjnym (np. gdy przekroczono limit zezwoleń na pracę obowiązujący w danym roku).
Dodatkowo przepisy przewidywały szereg okoliczności, które jeśli zaistniały, mogły – ale nie musiały – stanowić podstawę do odmowy wydania zezwolenia na pracę. Wojewoda miał tego typu swobodę decyzji w szczególności, jeżeli z okoliczności sprawy wynikało, że wniosek o wydanie zezwolenia na pracę został złożony dla pozoru, zezwolenie będzie wykorzystane przez cudzoziemca w celu innym niż wykonywanie pracy dla danego podmiotu lub pracodawca nie dopełnia obowiązków związanych z prowadzeniem działalności lub powierzaniem pracy innym osobom. Najczęściej dotyczyło to sytuacji, gdy pracodawca nie posiadał wystarczających środków do wypłaty wynagrodzeń, nie opłacał wymaganych prawem składek, nie zgłaszał pracowników do ubezpieczenia społecznego czy też zalegał z uiszczeniem podatków. Informacje w powyższym zakresie wojewoda mógł pozyskiwać m.in. z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) i Krajowej Administracji Skarbowej (KAS).
Stan prawny po 1 czerwca 2025 r.
Po wejściu w życie nowych przepisów zakres okoliczności skutkujący bezwzględną odmową wydania zezwolenia na pracę znacząco się rozszerzył. W szczególności o niektóre z tych sytuacji, w których do tej pory wojewoda miał pewną swobodę decyzji. I tak od 1 czerwca 2025 r. problem z uzyskaniem zezwolenia na pracę będą mieli pracodawcy, którzy m.in. nie dopełniają obowiązku opłacania składek w szczególności na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, nie dopełniają obowiązku zgłoszenia pracowników do ubezpieczenia społecznego czy też zalegają z uiszczeniem podatków. Po wejściu w życie nowych przepisów ustalenie w toku postępowania o udzielenie zezwolenia na pracę, że zaistniały powyższe okoliczności, będzie skutkowało odmową wydania zezwolenia na pracę.
Nowy stan prawny przewiduje przy tym szereg zupełnie nowych przesłanek odmowy wydania zezwolenia na pracę. Jedna wzbudza wyjątkowo duże zainteresowanie, a dotyczy sytuacji tzw. outsourcingu, tj. powierzenia cudzoziemcowi wykonywania pracy na rzecz osoby trzeciej. Tego typu sytuacja również będzie skutkować odmową wydania zezwolenia na prace, o ile podmiot wnioskujący o zezwolenie na pracę nie będzie agencją pracy tymczasowej.
