Parlament Europejski przegłosował Unijną dyrektywę wprowadzającą ograniczenia
w sprzedaży produktów jednorazowego użytku. Jest ona odpowiedzią na wzrost ich zużycia, który prowadzi do zanieczyszczenia mórz, oceanów, a także plaż.
Dyrektywa skupia się na 10 najczęściej występujących produktach z tworzywa sztucznego oraz na narzędziach połowowych, które stanowią 70% zanieczyszczeń występujących w środowisku morskim. Nowy akt prawny spowoduje istotne zmiany dla sektora producentów produktów jednorazowego użytku tworzyw sztucznych.
Terminy oraz zakres zastosowania
Unijny prawodawca wprowadza 5 kategorii produktów:
- Produkty, dla których istnieją dostępne i zrównoważone alternatywy – takie, które posiadają łatwo dostępne i przystępne cenowo zamienniki np. słomki, mieszadełka do napojów, patyczki higieniczne. Planowana data wprowadzenia ograniczenia produkcji tych produktów to 2021 r. Jej celem jest promowanie mniej szkodliwych alternatyw dla produktów jednorazowego użytku.
- Plastikowe produkty, dla których nie istnieją alternatywy – to np. opakowania na wynos typu fast food, kubki na napoje, wyroby tytoniowe z filtrami. Planowana data reedukacji tych produktów w trwały sposób to 2025 r. Celem wyróżnienia tej kategorii jest skuteczne informowanie konsumenta oraz obciążenie producentów produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych i narzędzi połowowych zawierających tworzywa sztuczne odpowiedzialnością finansową za skutki dla środowiska oraz pokrywanie kosztów związanych z upowszechnianiem wiedzy tzw. rozszerzona odpowiedzialność producenta.
- Produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymagające oznakowania – takie, które zostaną oznakowane w taki sposób, aby konsument był świadomy w jaki sposób należy zutylizować dany produkt oraz jaki ma on wpływ na środowisko np. podpaski, waciki, wilgotne chusteczki. Planowana data wprowadzenia wymogu dotyczącego oznakowania to 12 miesięcy od transpozycji dyrektywy.
- Produkty jednorazowego użytku przeznaczone do recyklingu – np. plastikowe butelki. Celem ich wyróżnienia jest wprowadzenie selektywnego zbierania i recyklingu do istniejącego systemu planowo do 2025 r.
-
Produkty, których pokrywki i wieczka są w znacznym stopniu wykonane z tworzyw sztucznych – takie, które będą mogły zostać wprowadzone do obrotu gospodarczego, gdy pokrywki i wieczka trwale zostaną zamocowane do opakowań np. pojemniki na napoje.
Tabela poglądowa.
Tabela obrazująca przegląd przedmiotów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych i narzędzi połowowych oraz środków przewidzianych we wniosku Komisji[1] .
[1] Źródło: Wniosek, Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ograniczenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko, Bruksela, dnia 28.05.2018r. COM/2018/340 final – 2018/0172 (COD)
Co z tego wynika?
Najbardziej dotknięci zostaną producenci branży gastronomicznej oraz branży spożywczej. To tam zaobserwować można największe zużycie produktów z tworzyw sztucznych. Zmiany dotkną również poszczególne państwa członkowskie Unii Europejskiej. Przykładowo, w zakresie plastikowych butelek państwa te będą zobowiązane podjąć kroki zapewniające selektywne zbieranie odpadów np. butelek po napojach. W tym celu państwa członkowskie zgodnie z dyrektywą mogą ustanowić system kaucyjny, tak jak ma to miejsce w Niemczech bądź ustanowić cele w zakresie selektywnego zbierania w odniesieniu do odpowiednich systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta.
Aktualnie proces legislacyjny omawianej dyrektywy znajduje się na etapie Pierwszego czytania tj. debacie w Radzie lub jej organach przygotowawczych. W związku z tym, okresy wprowadzenia poszczególnych ograniczeń omówionych w artykule mogą ulec zmianie.
