Przedsiębiorcy muszą liczyć się z możliwością ewentualnej kontroli dokonywanej przez szereg rożnych instytucji. Kontrole zazwyczaj wiążą się z pewnymi niedogodnościami i wzbudzają umiarkowany entuzjazm. Ustawa Prawo przedsiębiorców (dalej: ustawa) wprowadziła zatem ogólną zasadę, zgodnie z którą nie można równocześnie podejmować i prowadzić więcej niż jednej kontroli działalności przedsiębiorcy. Od zasady tej przepisy przewidują jednak szereg wyjątków. W konsekwencji może się okazać, że podwójna kontrola jest możliwa.
Jest taka możliwość
Sytuacja komplikuje się, gdy przedsiębiorca prowadzi działalność w więcej niż jednym zakładzie. Przepisy dotyczące jednej kontroli w jednym czasie stosuje się bowiem wyłącznie do danego zakładu, a nie do całego przedsiębiorstwa w ogóle. Tym samym każdy zakład, hala czy biuro przedsiębiorcy może być traktowane jako osobny podmiot podlegający kontroli. Może okazać się więc, że dopuszczalne jest jednoczesne przeprowadzenie kontroli przez ZUS w dwóch różnych zakładach czy halach; zgodna z przepisami może być też równoczesna kontrola ZUS w jednym zakładzie i kontrola UOKiK w innym zakładzie tego samego przedsiębiorcy.
Wyjątki od reguły
Zabronione natomiast będzie prowadzenie kontroli różnych organów w jednym zakładzie. W omawianym powyżej przykładzie nie będzie zatem możliwe jednoczesne przeprowadzenie kontroli przez ZUS i UOKiK w tym samym zakładzie. Również jednak i od tej ogólnej zasady przepisy wprowadzają wyjątki. I tak na przykład, w trakcie prowadzenia kontroli przez jeden organ w jednym zakładzie, drugi organ może równocześnie prowadzić czynności kontrolne, jeśli są one niezbędne do zakończenia innej kontroli prowadzonej u przedsiębiorcy. Sytuacja taka może zaistnieć np. gdy dokumenty z jednego zakładu będą niezbędne do zakończenia kontroli w innym zakładzie.
To jednak nie wszystko – przepisy ustawy określają jeszcze kilkanaście przypadków, w których możliwe jest równoczesne podejmowanie i prowadzenie więcej niż jednej kontroli. Zasadniczo zatem ustalenie, czy czynności kontrolne są dopuszczalne w świetle konkretnych przepisów każdorazowo wymaga odrębnej analizy. Każdy przypadek należy bowiem rozpatrywać indywidualnie biorąc pod uwagę to, jaka kontrola została wszczęta jako pierwsza, przez jaki organ oraz czy w jednym lub wielu zakładach jednocześnie.
Kogo nie obejmuje zakaz?
Na tym jednak nie koniec. Przyjmuje się bowiem, że Państwowa Inspekcja Pracy stoi ponad zakazem podejmowania więcej niż 1 kontroli w zakładzie. PIP ma bowiem nieograniczoną możliwość przeprowadzenia kontroli przestrzegania przepisów prawa pracy bez uprzedzenia, o każdej porze dnia i nocy. Takie uprawnienie zostało PIP przyznane w ustawie o Państwowej Inspekcji Pracy w oparciu o postanowienia ratyfikowanej umowy międzynarodowej (Konwencja nr 81 MOP). Konwencja nie pozwala na ograniczenie liczby kontroli, ani ich częstotliwości z żadnej przyczyny, a Prawo przedsiębiorców nie może kształtować tego odmiennie. W praktyce zatem PIP może przeprowadzić kontrolę niezależnie od tego, czy w poszczególnym zakładzie/zakładach pracy są prowadzone w danym momencie inne kontrole.
Jak można sobie zatem łatwo wyobrazić, w przypadku wystąpienia określonych wyjątków możliwa jest sytuacja, gdy w przedsiębiorstwie będzie przeprowadzanych kilka kontroli jednocześnie. O tym, czy przeprowadzenie kontroli będzie zgodne z obowiązującymi przepisami prawa, decydować będzie zawsze konkretna sytuacja faktyczna.
Jesteś w trakcie kontroli urzędowej albo chcesz się do niej przygotować?
Zajrzyj na e-kontrolle.pl
