We wtorek 18 sierpnia 2021 r. została ogłoszona w Dzienniku Ustaw ustawa z 24 czerwca br. nowelizująca tzw. specustawę koronawirusową1. Ustawa weszła w życie następnego dnia.
Tym razem zmiana dotyczy kwestii wyborów organów statutowych związków zawodowych, związków lub organizacji przedsiębiorców, związków pracodawców, ich federacji i konfederacji oraz społecznych inspektorów pracy.
Kadencja organów przedłużona w mocy prawa – czy w każdym przypadku?
Zgodnie z nową ustawą, kadencja organów statutowych wyżej wymienionych organów, która upływa w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 lub do 30 dni po odwołaniu danego stanu, ulega przedłużeniu z mocy prawa do czasu wyboru organu statutowego związku zawodowego, związku lub organizacji przedsiębiorców, związków pracodawców, ich federacji i konfederacji lub społecznego inspektora pracy na nową kadencję, jednak nie dłużej niż do 90 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.
Warunek jest jeden – w związku z obowiązywaniem stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 wskazane wcześniej podmioty mają nie mieć możliwości przeprowadzenia wyborów swoich statutowych organów.
Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy, celem nowych przepisów ma być umożliwienie prawidłowego funkcjonowania m. in. związków zawodowych oraz organizacji przedsiębiorców w warunkach ograniczeń epidemicznych, utrudniających możliwość przemieszczania się i gromadzenia. W ocenie ustawodawcy, ograniczenia te mogą uniemożliwiać przeprowadzenie wyborów czy podejmowania uchwał w trybie zdalnym, tym bardziej że w wielu przypadkach takiej możliwości nie przewidują statuty tych organizacji.
Warto wspomnieć, że podobne rozwiązanie ustawodawca przyjął już w ubiegłym roku w odniesieniu do zarządów i innych wybieralnych organów fundacji i stowarzyszeń.
Ustawodawca pominął przy tym np. rady pracowników i ewentualne problemy z przeprowadzaniem ich wyborów po upływie ich kadencji. Wydaje się jednak, że w ich przypadku problem można rozwiązać łatwiej, jako że ostateczne zdanie przy określaniu reguł wyborów posiada pracodawca.
Czy przedłużenie kadencji organów związków zawodowych oznacza dłuższy okres korzystania z ochrony przed zwolnieniem?
Dla pracodawców istotne znaczenie ma odpowiedź na to pytanie. Szczególna ochrona trwałości stosunku pracy np. członka zarządu zakładowej organizacji związkowej trwa bowiem przez okres określony uchwałą zarządu tej organizacji, a po jego upływie – dodatkowo przez czas odpowiadający połowie okresu określonego uchwałą, nie dłużej jednak niż rok po jego upływie. Ustawa nowelizująca kwestii tej nie porusza – w praktyce mogą się więc pojawić wątpliwości co do tego, czy „połowę okresu określonego uchwałą” odnosić należy także do przypadku przedłużenia okresu kadencji z mocy omawianej ustawy?
1 Ustawa z 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1510).
