Stale opóźniająca się implementacja dyrektywy unijnej nr 2019/1937 w sprawie osób zgłaszających naruszenia prawa Unii zdaje się zbliżać ku realizacji. Na tę chwilę projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa (potocznie zwany projektem ustawy o sygnalistach) nadal analizowany jest przez Komisję Prawniczą, co nie stoi na przeszkodzie by pracodawcy już zaczęli przygotowywać wewnątrzzakładowe procedury do uzyskania efektu zgodności z obowiązującym w przyszłości prawem.
Jedna ze zmian obejmie swoim zasięgiem proces rekrutacji
Przyjęcie w zakładzie pracy tzw. „procedury zgłoszeń wewnętrznych” ma zapewnić pracownikom możliwość zapoznania się z uprawnieniami dotyczącymi dokonywania zgłoszenia naruszenia prawa. Obowiązek wdrożenia takiej procedury, przy spełnieniu określonych wymogów, wynikać ma z art. 24, który dotyczyć ma również właściwego sposobu zapoznania z aktem pracowników. Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy w zakresie dotyczącym art. 24 ust. 5, przekazanie informacji o stosowaniu omawianej procedury powinno nastąpić przed dopuszczeniem pracownika do pracy, w sposób w danym zakładzie przyjętym.
Gdy procedura zgłoszeń wewnętrznych zostanie już wdrożona, a wszyscy pracownicy zapoznają się z jej postanowieniami, na pracodawcy spoczywać będzie jeszcze obowiązek przekazywania tych informacji w stosunku do każdej osoby rozpoczynającej rekrutację lub negocjacje. Należy pamiętać, że ustawa o sygnalistach obejmuje swoim zakresem nie tylko pracowników w rozumieniu kodeksowym. Zgodnie z art. 24 ust. 6 projektu ustawy, informacje o procedurze zgłaszania naruszeń powinny być przekazywane osobom ubiegającym się o wykonywanie pracy na podstawie stosunku pracy lub innego stosunku prawnego stanowiącego podstawę świadczenia pracy lub usługi lub pełnienia funkcji lub pełnienia służby.
Czego nie wyjaśniono
Nierozstrzygniętą pozostaje kwestia stopnia w jakim pracodawca powinien zaznajomić z omawianą procedurą osobę ubiegającą się o pracę. Czy powinien jedynie wspomnieć o jej istnieniu, krótko podsumować najważniejsze punkty, czy udostępnić do wglądu całą treść aktu? Zarówno projekt ustawy, jak i jego uzasadnienie nie dają odpowiedzi na tak postawione pytanie. Posiłkowo powołać się można na art. 2 pkt 3 projektu ustawy, który definiuje informację o naruszenia prawa m.in. jako informację dotyczącą naruszenia prawa, do którego doszło lub prawdopodobnie dojdzie w podmiocie prawnym, w którym zgłaszający uczestniczył w procesie rekrutacji lub negocjacji poprzedzających zawarcie umowy. Skoro więc projekt przewiduje możliwość zgłoszenia naruszenia już na tym etapie, należy domniemywać, że pracodawca powinien przybliżyć procedurę zgłaszania naruszeń w jak największym stopniu, tak aby kandydat mógł skutecznie skorzystać ze swych uprawnień.
