12 lutego, 2024

Podleganie ubezpieczeniom społecznym w przypadku nielegalnego zatrudnienia cudzoziemca 

W 2018 r. media donosiły o zdarzeniu pod Środą Wielkopolską, kiedy to poza godzinami pracy, na terenie mieszkania pracowniczego pracownica narodowości ukraińskiej doznała wylewu.

Zawiadomiony o zdarzeniu pracodawca nie wezwał pogotowia, ani też nie zdecydował się na przewiezienie pracownicy do szpitala. Wynikało to z faktu nielegalnego zatrudnienia obywatelki Ukrainy, która nie posiadała zezwolenia na pracę w Polsce i, która nie została przez pracodawcę zgłoszona do ubezpieczeń społecznych. Pracodawca zawiózł pracownicę w okolice przystanku autobusowego i zadzwonił po pogotowie, pozorując przypadkowe napotkanie osoby potrzebującej pomocy.

Okoliczności zdarzenia szybko wyszły na jaw, a pracodawcą zainteresowała się prokuratura, która oprócz postawienia mu zarzutu opóźniania udzielenia pomocy medycznej, zarzuciła także niedopełnienie obowiązku zgłoszenia i odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne za pokrzywdzoną. Ostatecznie, w wyniku zawartej między stronami ugody oraz zadeklarowania dobrowolnego poddania się karze, pracodawca został skazany na rok pozbawienia wolności w zawieszeniu na 3 lata oraz na karę grzywny w wysokości 50.000 zł.

Konsekwencje niezgłoszenia do ZUS

Wskazana sytuacja nakazuje przypomnieć, że niezgłoszenie osoby wykonującej pracę zarobkową do ubezpieczenia społecznego (lub przekazanie niepełnych bądź nieprawdziwych danych) stanowi przestępstwo w świetle polskiego prawa. Zgodnie z kodeksem karnym zaniechanie tego obowiązku jest zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2. Co ważne, brak legalnej podstawy zatrudnienia nie wyłącza tego obowiązku.

Zasadą jest bowiem, że osoby, które na terytorium Polski wykonują pracę zarobkową na warunkach właściwych dla umowy o pracę objęte są obowiązkiem podlegania ubezpieczeniom społecznym. Żaden przepis nie uzależnia obowiązku zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych od legalnego zatrudnienia. Oznacza to, że nawet nielegalne zatrudnienie cudzoziemca wiąże się z koniecznością jego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych. 

Naruszenie tej zasady może nieść za sobą poważne konsekwencje.