Tak zwana ustawa o zwolnieniach grupowych przewiduje szczególne uprawnienie po stronie pracowników zwolnionych w ramach tego rodzaju zwolnień. Mianowicie, w przypadku gdy pracodawca ponownie zatrudnia pracowników w tej samej grupie zawodowej, powinien ponownie zatrudnić pracownika, którego wcześniej – w ramach zwolnień grupowych – objął tym zwolnieniem.
Pracownik zamiar ponownego zatrudnienia zgłosić powinien w ciągu roku od dnia rozwiązania z nim umowy o pracę, a pracodawca powinien ponownie zatrudnić pracownika w okresie 15 miesięcy od dnia rozwiązania z nim stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia. Nie ma znaczenia, na podstawie jakiej umowy o pracę zatrudniony był zwolniony, jak też to, czy do rozwiązania jej doszło na skutek wypowiedzenia przez pracodawcę, czy na mocy porozumienia stron.
Możliwość czy obowiązek ponownego zatrudnienia?
Pierwsza lektura przepisu zwykle skutkuje pytaniem wiążącym się z użyciem w nim zwrotu „powinien” – czy z przepisu tego wynika obowiązek po stronie pracodawcy, czy raczej powinność obwarowaną możliwościami bądź wolą ponownego zatrudnienia.
W literaturze zwykle przyjmuje się ten pierwszy kierunek wykładni – przepis przewiduje coś więcej niż tylko powinność po stronie pracodawcy. Jeżeli dopełnione zostaną wymogi formalne (ponowne zatrudnienie w tej samej grupie zawodowej, dochowanie terminu przez pracownika) – pracodawca ma obowiązek zwolnionego pracownika ponownie zatrudnić, a uprawnienie to pracownik może realizować także na drodze sądowej.
Kto pierwszy ten lepszy
Może się zdarzyć, że w razie ponownego zatrudniania przez pracodawcę chętnych do powrotu do niego będzie więcej niż wolnych miejsc do obsadzenia. W takim przypadku, jakkolwiek nie wynika to z przepisów, przyjmuje się prawo doboru po stronie pracodawcy wedle przyjętych przez niego kryteriów, choćby wedle zasady pierwszeństwa zgłoszenia.
Czy zwolnionych trzeba informować o rekrutacji?
Z przepisów taki obowiązek nie wynika. To w interesie samych zainteresowanych jest więc aktywne poszukiwanie informacji o rekrutacjach prowadzonych przez byłego pracodawcę.
Ponowne zatrudnienie to nie przywrócenie do pracy
Ponowne zatrudnienie zwolnionego pracownika nie oznacza obowiązku zatrudnienia na takich samych warunkach jak przed zwolnieniem. Pracodawca zaoferować zatem może inne stanowisko (o ile mieści się ono w pojęciu tej samej grupy zawodowej), inne wynagrodzenie, inny rodzaj umowy o pracę, inne miejsce pracy, wymiar czasu pracy etc.
Kiedy mamy do czynienia z tą samą grupą zawodową?
To także jedno z najczęściej w praktyce zadawanych pytań przez pracodawców. Analiza orzecznictwa w tej sprawie wskazuje na konieczność szerokiego rozumienia tego pojęcia. Nie chodzi zatem tylko o grupę pracowników zatrudnionych na tym samym stanowisku czy wykonujących ten sam zawód bądź czynności (np. kierowcy) lecz o pracowników, którzy posiadają podobne kwalifikacje i realizują podobne zadania. W praktyce więc decydować będzie o tym specyfika zadań realizowanych przez danego pracodawcę, a za możliwością zaliczenia do tej samej grupy zawodowej przemawiać będzie wykonywanie choćby podobnej pracy.
