Wakacje, to czas kiedy wielu młodych ludzi poszukuje dorywczego zatrudnienia. Od jakiego wieku mogą oni legalnie podjąć tego rodzaju prace, jakie obowiązki spoczywają na pracodawcy?
Legalna praca dopiero po ukończeniu 15. roku życia
Co do zasady zgodne z prawem zatrudnienie możliwe jest w przypadku osób, które ukończyły 15. rok życia. Osoba, która osiągnie ten wiek a nie ukończy jeszcze 18. roku życia jest, w rozumieniu Kodeksu pracy, pracownikiem młodocianym. Warunkiem zgodnego z prawem zatrudnienia takiego pracownika jest także ukończenie 8-letniej szkoły podstawowej oraz przedstawienie zaświadczenia lekarskiego, że praca danego rodzaju nie zagraża zdrowiu młodego człowieka.
Istnieją wyjątki od tej reguły dotyczącej wieku i ukończenia szkoły, ale dotyczą one przede wszystkim zatrudnienia w ramach przygotowania zawodowego, my zaś skupić się chcemy na pracach sezonowych.
Zatrudnienie przy pracach lekkich
W świetle przepisów młodociany może być zatrudniony do wykonywania tzw. prac lekkich, a więc takich, które nie powodują zagrożenia dla życia, zdrowia i rozstroju psychofizycznego młodocianego. Podejmowana praca nie może też utrudniać młodocianemu wypełniania obowiązku szkolnego – z czym oczywiście w czasie wakacji nie ma problemu.
Wykaz prac lekkich ustala indywidualnie każdy pracodawca – ale wymaga on uzyskania zgody lekarza medycyny pracy oraz zatwierdzenia przez właściwego okręgowego inspektora pracy. Przed dopuszczeniem do pracy młodociany oczywiście musi przejść niezbędne profilaktyczne badania lekarskie.
Jakiego rodzaju umowę o pracę można podpisać z młodocianym?
Młodociany może podpisać z pracodawcą w zasadzie każdą znaną przepisom umowę o pracę, to jest zarówno np. na czas określony, jak i nieokreślony, choć oczywiście regułą w okresie wakacji będzie zwykle ta pierwsza.
Czy potrzebna jest zgoda rodziców?
Często pojawia się pytanie – czy młodociany może samodzielnie podpisać umowę o pracę, czy też wymagana jest zgoda rodziców bądź opiekunów prawnych? Co do zasady osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych (a więc np. osoba w wieku 15-18 lat) może samodzielnie nawiązać stosunek pracy. Gdyby jednak sprzeciwiało się to szeroko rozumianemu dobru osoby małoletniej, jej przedstawiciel ustawowy może taki stosunek pracy rozwiązać, za zgodą sądu opiekuńczego.
Wymiar czasu pracy młodocianego przy pracach lekkich
W okresie wakacji wymiar czasu pracy młodocianego nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu – a w przypadku osób w wieku do 16 lat dobowy wymiar czasu pracy nie może przekraczać 6 godzin. Te ograniczenia wymiaru czasu pracy obowiązują także w przypadku, gdy młodociany jest jednocześnie zatrudniony u innego pracodawcy. Z tego powodu przepisy nakładają na pracodawcę obowiązek uzyskania, przed nawiązaniem stosunku pracy, oświadczenia młodocianego czy pozostaje zatrudniony gdzie indziej. Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy młodocianego jest dłuższy niż 4 i pół godziny – przysługuje mu 30-minutowa przerwa wliczana do czasu pracy.
Młodociani nie mogą być zatrudniani w nadgodzinach ani w porze nocnej, która w ich przypadku przypada między 22.00 a 6.00.
