Możliwość skierowania lekarza do zwalczania skutków epidemii przewidują obowiązujące od 2009 r. przepisy ustawy o zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych ludzi oraz przepisy ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty.
Kto może być skierowany do pracy?
Do pracy przy zwalczaniu epidemii mogą być skierowani pracownicy podmiotów leczniczych, osoby wykonujące zawody medyczne, osoby z którymi podpisano umowy o wykonywanie świadczeń zdrowotnych oraz inne osoby – jeżeli ich skierowanie jest uzasadnione aktualnymi potrzebami podmiotów kierujących zwalczaniem epidemii.
W praktyce więc niemal każdy lekarz i to niezależnie od formy, w jakie wykonuje zawód i podstawy zatrudnienia, może potencjalnie być zobowiązany do podjęcia pracy przy zwalczaniu epidemii. Skierowaniu nie podlegają bowiem tylko:
- osoby, które nie ukończyły 18 lat bądź ukończyły 60 lat,
- kobiety w ciąży,
- osoby samotnie wychowujące dziecko w wieku do 18 lat,
- osoby wychowujące dziecko w wieku do 14 lat,
- osoby wychowujące dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności lub o potrzebie kształcenia specjalnego,
- osoby, u których orzeczono całkowitą lub częściową niezdolność do pracy,
- inwalidzi i osoby z orzeczonymi chorobami przewlekłymi, na których przebieg ma wpływ zakażenie lub choroba zakaźna będąca przyczyną epidemii lub orzeczona choroba ma wpływ na przebieg lub zachorowanie na chorobę zakaźną,
- posłowie i senatorowie RP oraz osoby zajmujące stanowiska wymienione w ustawie o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe.
Jeżeli dziecko w wieku powyżej 14 lat jest wychowywane przez dwoje osób, którym przysługuje władza rodzicielska, do pracy przy zwalczaniu epidemii może zostać skierowana wyłącznie jedna z nich.
Warto też pamiętać, że osoby wskazane wyżej nie podlegają skierowaniu do pracy przy zwalczaniu epidemii „niosącej ryzyko zakażenia”, możliwe jest więc ich skierowanie do pracy, która takiego ryzyka nie niesie.
Kto wydaje decyzję, w jaki sposób jest ona doręczana i czy można się od niej odwołać?
Decyzję o skierowaniu do pracy przy zwalczaniu epidemii na terenie województwa, w którym osoba skierowana posiada miejsce pobytu lub jest zatrudniona, wydaje właściwy wojewoda, a w razie skierowania do pracy na obszarze innego województwa – minister właściwy do spraw zdrowia.
Decyzja może być przekazana w każdy sposób, który zagwarantuje jej dotarcie do adresata – nawet ustnie i nie wymaga uzasadnienia. Od decyzji można się odwołać do ministra zdrowia, ale odwołanie nie wstrzymuje wykonania tej decyzji.
Treść decyzji i podstawa zatrudnienia przy pracy związanej ze zwalczaniem epidemii
Decyzja zobowiązuje adresata do podjęcia niezwłocznie pracy we wskazanej jednostce na okres nie dłuższy niż 3 miesiące. Na okres ten jednostka, do której dana osoba została skierowana zobowiązana jest nawiązać z tą osobą stosunek pracy.
Wynagrodzenie osoby skierowanej do pracy przy zwalczaniu epidemii
Osobie skierowanej do pracy przysługuje wynagrodzenie zasadnicze w wysokości nie niższej niż 150% przeciętnego wynagrodzenia zasadniczego przewidzianego na danym stanowisku pracy w zakładzie wskazanym w tej decyzji lub w innym podobnym zakładzie, jeżeli w zakładzie wskazanym nie ma takiego stanowiska. Wynagrodzenie nie może być niższe niż wynagrodzenie, które osoba skierowana do pracy przy zwalczaniu epidemii otrzymała w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym wydana została decyzja o skierowaniu jej do pracy przy zwalczaniu epidemii.
Osobie skierowanej do pracy przysługuje też zwrot kosztów przejazdu, zakwaterowania i wyżywienia, na zasadach określonych w przepisach o ustalaniu oraz wysokości należności przysługującej pracownikom państwowych jednostek z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju.
Zwrot kosztów z tytułu zakwaterowania lub wyżywienia nie przysługuje w przypadku zapewnienia w miejscu wykonywania pracy bezpłatnego zakwaterowania lub wyżywienia.
Status osoby skierowanej w jej dotychczasowym miejscu zatrudnienia
Przepisy dość szczegółowo określają sytuację prawną tych lekarzy, którzy zatrudnieni są w macierzystej jednostce na podstawie umowy o pracę. Na okres skierowania do pracy przy epidemii ich pracodawca ma obowiązek udzielić im urlopu bezpłatnego, a czas tego urlopu zalicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u tego pracodawcy. W okresie wskazanym w decyzji, dotychczasowy stosunek pracy nie może być rozwiązany przez pracodawcę, chyba że zaistnieją podstawy do zwolnienia w trybie dyscyplinarnym.
Tego rodzaju gwarancji nie ma jednak w odniesieniu do lekarzy, którzy usługi medyczne świadczą na podstawie kontraktów. Ich sytuacja w dotychczasowym miejscu pracy może więc kształtować się różnie, w zależności od postanowień ich umów o świadczenie usług.
